Mazive masti

 

ASTM D 1263, Automotive Wheel Bearing Test

Ispitivanje utvrđuje sklonost masti na curenje pri povišenim temperaturama, a koje se prvenstveno koriste za ležajeve točkova automobila. Modifikovana glava prednjeg točka postavi se u termostat i okreće ležajeve 6 sati brzinom 660 min^-1 na određenoj povišenoj temperaturi. Meri se curenje masti i daje ocena podmazanosti ležaja i glave. Zahtevi za radne osobine definisani su specifikacijom prema kojoj se mast ispituje.

IP 121, Izdvajanje ulja

Ocenjuje se sposobnost masti da u svojoj strukturi zadrži uljnu komponentu, jer masti pokazuju tendenciju odvajanja ulja tokom skladištenja. U uređaj, koji se sastoji od poklopca za opterećenje od 100 g i dveju posudica za odvajanje i skupljanje međusobno odvojenih sitom, stavi se mast. Ispitivanje se sprovodi na temperaturi od 40⁰C i u trajanju od 168 sati (7 dana). Idvojeno ulje se izmeri, a rezultat se izražava u masenom procentu izdvojenog ulja.

ISO 2176/ASTM D 566, Temperatura kapanja

Temperatura kapanja je ona temperatura kod koje mast prelazi u tekuće stanje. Kao temperatura kapanja uzima se temperatura, kod koje u uslovima propisanim metodom određivanja, prva kapljica masti kapne sa otvora ispitne posude.

 ISO 2137/ASTM D 217, Mehanička stabilnost, Penetracija

Ispitivanje daje uvid u smičnu ili strukturnu stabilnost mazivih masti nakon produženog gnječenja. Ispitivanje se sprovodi u aparaturi za gnječenje, koji radi s pločama različitog broja rupica i definisanom brzinom kretanja ploče unutar gnječilice. Kao mera za mehaničku stabilnost masti uzima se promena penetracije nakon 10 000 (ili 100 000) dvostrukih udaraca u odnosu na penetraciju nakon gnječenja od 60 dvostrukih udaraca. Rezultat se najčešće izražava kao procenat promene penetracije nakon produženog gnječenja i penetracije nakon 60 dvostrukih udaraca.

Ovom metodom određuje se konzistencija, odnosno tvrdoća mazivih masti, a sprovodi se penetrometrom. U uzorak masti koji je prethodno temperiran pri 25⁰C i gnječen sa 60 dvostrukih udaraca u standardizovanoj gnječilici, oslobađa se standardizovani konus koji penetrira u mast pod vlastitom težinom 5 sekundi. Dubina se očitava u desetim delovima milimetra i predstavlja penetraciju masti koja se ispituje.

ASTM D 942, Oksidaciona stabilnost

Ovo ispitivanje daje uvid u otpornost mazivih masti na hemijsku degradaciju zbog dejstva kiseonika iz vazduha. Oksidaciona stabilnost mazivih masti određuje se u Norma Hoffman bombi u kojoj se mast izlaže dejstvu kiseonika pod povišenim pritiskom (758 kPa) temperaturom od 100⁰C za vreme ispitivanja od 100 sati. Sa napredovanjem oksidacije kiseonik se apsorbuje a pritisak u bombi pada. Rezultat se iskazuje padom pritiska.

ASTM D 1264, Otpornost prema ispiranju vodom

Ispitivanje daje procenu otpornosti mazivih masti prema ispiranju vodom iz ležaja. Ispitivanje se sprovodi na kugličnom ležaju pri brzini obrtaja od 600 min^-1. Ležaj se napuni sa 4 g masti i prska mlazom vode u količini od 5 ml/s pri 38⁰C ili 79⁰C za vreme od jednog sata. Ispirljivost se utvrđuje merenjem količine masti isprane iz ležaja, a izražava se u procentima mase.

ASTM D 2596, Određivanje EP svojstva masti na uređaju sa četiri kugle

Ovom metodom određuje se sposobnost nošenja opterećenja mazive masti u uslovima visokog pritiska i umerenih kliznih brzina. Uređaj se sastoji od 4 čelične kugle koje su uronjene u ispitivanu mast. Jedna od njih klizi pod pritiskom po tri nepokretne kugle. Opterećenje se postepeno povećava dok ne dođe do zavarivanja kugli što predstavlja tačku zavarivanja, a može se određivati i indeks opterećenja. Na istom uređaju ispituju se i industrijska ulja prema ASTM D 2783 (1800 min^-1, 10s).

ASTM D 2266, Određivanje habanja za mazive masti na uređaju sa četiri kugle

Ovom metodom određuje se sposobnost podnošenja opterećenja masti u kliznom kontaktu. Uređaj se sastoji od 4 čelične kugle, koje su uronjene u ispitivanu mast. Jedna od kugli klizi (1200 min^-1) pod pritiskom po tri nepokretne kugle. Maziva mast je zagrejana na 75^OC, a test traje 60 minuta. Nakon testa mere se tragovi habanja na nepokretnim kuglama. Na istom uređaju ispituju se i industrijska ulja prema ASTM D 4172.

SKF R2F test, DIN 51 806

Ovim testom određuje se sposobnost masti da podmazuje ležaj. Dva bačvasta dvoreda ležaja prečnika 60 mm s bronzanim kavezima rade 480 sati brzinom od 2500 min^-1, sa radijalnim opterećenjem od 8500 N (uslovi A) ili 480 sati brzinom od 1500 min^-1, sa radijalnim opterećenjem od 8500 N (uslovi B). Pod uslovima B ležajevi se počnu zagrejavati nakon 24 sata na ispitnu temperaturu. Radna svojstva utvrđuju se prema stanju masti na kraju testa i gubitku mase u delovima ležaja.

SKF V2F test

Ovim testom utvrđuje se mehanička stabilnost masti, naročito onih koje se upotrebljavaju u kućištima železničkih vagona. Meri se sklonost takvih masti na curenje i omekšavanje uz vibracije. Dva dvoredna bačvasta ležaja prečnika 130 mm s čeličnim kavezima rade:

1. a) 72 sata kod 500 min^-1,
2. b) 72 sata kod 500 min^-1, a zatim 72 sata kod 1000 min^-1 bez opterećenja

Čekić koji izaziva vibracije pada svake sekunde na kućište u kontrolisanim uslovima. Curenje masti ne sme preći 50 g pod uslovima a) i 150 g pod uslovima b).

SKF EMCOR test, ASTM D 1743, DIN 51802

Ovim testom ocenjuje se sposobnost masti da zaštiti valjčaste ležaje od rđanja. Koristi se osam dvoredih kugličnih ležajeva. Na početku testa podmažu se po dva ležaja sa 10 g ispitivane masti, a u kućište svakog ležaja ulije se 20 ml destilovane vode. Ležajevi rade tri puta po osam sati, s vremenom stajanja od 16 sati između svakog intervala. Nakon trećeg intervala rada ležajevi se ostave da stoje 108 sati, a zatim se određuje korodirana površina spoljnog prstena i prema njoj daje ocena korozije od 0 (bez korozije) do 5 (vrlo jaka korozija).

 

Stepen Korozije	Intenzitet korozije	Karakteristike
0	nema korozije
1	tragovi korozije	Najviše 3 mesta koji pokazuju koroziju, od kojih ni jedno nije veće površine od 1mm2.
2	laka korozija	Korozija 1% površine.
3	umerena korozija	Korozija 1% do 5% površine.
4	jaka korozija	Korozija 5% do 10% površine.
5	vrlo jaka korozija	Korozija na preko 10% površine.

 SKF-ROF test za mazive masti

Ovaj test je razvijen za ispitivanje mazivih masti u malim valjčastim ležajevima kod visokih temperatura do 170⁰C i velikim brzinama. Pojedini ležaj radi sve dok mu temperatura ne poraste 20⁰C iznad zadate. Broj sati rada je mera prikladnosti ispitivane masti za taj tip primene.